Pers

Algemeen Dagblad Regio Westland                                                                           18 maart 2024

Dirigent Mirjam van den Hoek en organist Niels de Klerk. FOTO THIERRY SCHUT 

'Eerst de Lukas, dan trouwen'

Dirigent Mirjam (30) en organist Niels (26) 'wonen' in Oude Kerk

RIEN VAN DEN ANKER

De komende weken is de Oude Kerk in Naaldwijk het muzikale 'werkhuis' van dirigent Mirjam en organist Niels. Alles staat dan in het teken van de Lukas Passie, een wat dwarse, Westlandse traditie. Hun privéhuis verder inrichten gaat een beetje 'tussendoor': de twee klavecimbels, de piano en het orgel wachten wel. Trouwen volgt pas eind juni. In dezelfde kerk.

Typisch Westlands, een beetje dwars zijn maar wel meedoen, politiek, maar ook met klassieke muziek. Daar waar voor de paasdagen vrijwel overal, op honderden plaatsen, Bachs Mattheus Passie wordt uitgevoerd, ga je in Westland naar de Lukas.

Uitvoeringen van deze minder bekende passiemuziek moet je vaak met een lampje zoeken, maar zijn hier een échte traditie. Voordeel: mede daardoor trekt dit Naaldwijkse barok-concert soms mensen van heinde en verre.

,,Dat is opmerkelijk en bijzonder", zeggen Mirjam van den Hoek (30) en Niels de Klerk (26), die het werk nu in de Oude Kerk in Naaldwijk uitvoeren, in koor. Samen, ze trouwen eind juni, waarbij zij dirigeert en hij, als vaste organist, het orgel bespeelt.

"Maar zij is de baas", zegt hij lachend, terwijl Mirjam dat knikkend beaamt, rondlopend in de Oude Kerk die de komende weken hun tweede 'werkhuis' is. Waar wordt gemusiceerd, geoefend, soms bij buurman Bij5 gegeten, nog net niet geslapen. Lukas houdt ze wel wakker.

Muzikaal zijn ze al behoorlijk ervaren. Mirjam heeft al vaker de andere Mattheus gezongen, pas onlangs gedirigeerd, maar de Lukas is echt een uitdaging voor haar. En voor hem, voor het eerst gaan ze nu samen de Lukas 'doen'. "Eigenlijk wel logisch, ik kon niet anders, zegt Niels droog. "Nog voordat ik was aangenomen werd mij al de vraag gesteld of ik de Lukas wel speelde."

Hij legt uit dat die in Westland een traditie is. De eerste Westlandse Lukas dateert van 1951. Met het Naaldwijkse koor De Harmonie en zoals dat vroeger gewoonte was met een meditatie van een dominee. Dat werd een traditie die in 1974 stopte; er bleek geen belangstelling meer.

800-jarig bestaan

De revival kwam in 1998 toen Naaldwijk zijn 800-jarig bestaan vierde, waarna een traditie toch weer tot leven werd gebracht. Onder meer door de coronacrisis dreigde-ie toch weer te verdwijnen. Een groepje Westlandse Lukas-fanaten kwam in verzet, wilde verder, vond ook Mirjam en Niels enthousiast op hun pad.

,,Maar het blijft toch wel opmerkelijk dat de Lukas hier in Westland juist zo populair is. Terwijl eigenlijk overal in Nederland het vooral de Mattheus is", licht Niels toe. Volgens Mirjam komt ook nog het aspect dat er al eeuwen discussie is wie de componist van de Lukas is. Niet voor Niels en Mirjam, die zijn daarover stellig en eensgezind: "De Lukas is geen Johann Sebastian Bach, maar klinkt barok, als Bach."

Wie de componist is weet niemand, maar vaststaat dat het verschil tussen de Mattheus en de Lukas volgens beiden gigantisch is. De laatste is minder intens, heeft minder drama en de Mattheus kent meer harmonische spanning en diepgang. De Lukas is bovendien korter, minder complex en lichter, de koralen klinken kaler. "Prachtige muziek, maar er zit geen handtekening onder van Bach", zegt Mirjam.

Desondanks bleek de (voor velen nog steeds de Bach-)traditie na jaren van stilte nog steeds rotsvast. "Westlanders houden van deze passie", is hun conclusie. Zo ontdekten beiden tot hun positieve verbazing bij de voorbereidingen dat er meer dan voldoende vrijwilliger-koorleden van het projectkoor Bachkoor Westland konden worden gevonden.